پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از منطق فازی و شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی: حوضه کشوری (نوژیان))

حوضه آبریز کشوری با مساحت 91/334 کیلومتر مربع در 20 کیلومتری جنوب شرقی شهر خرم آباد در استان لرستان قرار دارد. این حوضه از نظر تقسیم بندی زمین ساخت و حوضه های قدیمی ایران جزء زاگرس چین خورده قرار می گیرد. با توجه به نوع سازند های زمین شناسی، وضعیت توپوگرافی، لرزه خیزی و اقلیم آن، این حوضه از پتانسیل لغزشی بالایی برخوردار می باشد. به منظور بررسی پایداری دامنه ها در این حوضه ابتدا با استفاده از عکس های هوایی و بازدید های میدانی نقاط مستعد لغزش شناسایی شده و متعاقب آن نقشه پراکنش زمین لغزش حوضه تهیه گردیده است. با تلفیق نقشه عوامل موثر بر لغزش با نقشه پراکنش زمین لغزش ها، تاثیر هر یک از این عوامل از جمله شیب، جهت شیب، ارتفاع، لیتولوژی، زلزله، بارش، کاربری اراضی، فاصله از گسل و آبراهه در محیط نرم افزار arc gis سنجیده شده است. سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی این عوامل اولویت بندی گردید. برای پهنه بندی خطر زمین لغزش روش های متعددی مورد استفاده قرار گرفته اند، این روش ها بطور کلی به دو دسته روش های کیفی و کمی طبقه بندی می شوند. در این تحقیق از شبکه عصبی مصنوعی و منطق فازی به عنوان روش های کمی در پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه کشوری استفاده شده است. برای ارزیابی و طبقه بندی نتایج خروجی مدل های مورد استفاده در برآورد خطر لغزش منطقه از شاخص جمع مطلوبیت استفاده شده است، نتایج بدست آمده نشان می دهد که مدل منطق فازی با عملگر گامای 9/0، روش کار آمدتری نسبت به دیگر عملگرهای منطق فازی و همچنین روش شبکه عصبی مصنوعی در تهیه نقشه خطر لغزش های حوضه کشوری می باشد. بر اساس پهنه بندی صورت گرفته با عملگر گامای 9/0 به ترتیب 17/10، 79/32، 95/32، 59/21، 48/2 درصد از مساحت منطقه در کلاس های خطر خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار گرفته است.